1.) ስንት አሜሪካዊያን እስረኞች በእስር ቤቱ ስርዓት ላይ ክስ አቅርበዋል?

ከእያንዳንዱ 1,000 እስረኞች ውስጥ 27ቱ ስለ አጠቃቀማቸው የክልል ወይም የፌደራል ክስ ይመሰርታሉ።

መረጃ ከ፡ የሚቺጋን ዩኒቨርሲቲ የህግ ትምህርት ቤት

https://www.law.umich.edu/facultyhome/margoschlanger/Documents/Publications/Inmate_Litigation_Results_National_Survey.pdf

2.) በአሜሪካ ውስጥ ስንት ሰዎች በእስር ላይ ናቸው?

እ.ኤ.አ. በ 2025 የዩኤስ እስር ቤቶች ቁጥር ወደ 2 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች ይገመታል። ይህ አኃዝ በክልል ማረሚያ ቤቶች፣ በፌደራል ማረሚያ ቤቶች፣ በአከባቢ እስር ቤቶች እና በሌሎች የማረሚያ ቤቶች ውስጥ የታሰሩ ግለሰቦችን ያጠቃልላል። የእስር ቤት ፖሊሲ ተነሳሽነት "የጅምላ እስራት: ሙሉው ፓይ 2025" ዘገባ የዚህን እስረኛ ህዝብ አጠቃላይ እይታ ያቀርባል። በአሜሪካ ያለው የእስር መጠን ከአለም ከፍተኛው አንዱ ሲሆን ከ100,000 ሰዎች 583 ሰዎች ተዘግተዋል።

https://www.prisonpolicy.org/reports/pie2025.html#:~:text=አብረው%2C%20these%20systems%20hold%20nearly,centers%2C%20state%20psychiatric%20hospitals%2C%20እና

3.) ታድያ በየአመቱ አሜሪካዊያን እስረኞች ስለአያያዝ ክስ የሚያቀርቡት ቁጥር ስንት ነው?

ለአንድ ሺህ የሚከፋፈለው ሁለት ሚሊዮን ሁለት ሺህ እኩል ነው።

ሁለት ሺህ ጊዜ ሃያ ሰባት 54,000 እኩል ነው።

ስለዚህ፣ ወደ 54,000 የሚጠጉ አሜሪካውያን እስረኞች ስለ አያያዛቸው በየአመቱ በክልል ወይም በፌደራል ፍርድ ቤት ክስ ይመሰርታሉ።

4.) በአሜሪካ በደል የደረሰባቸው እስረኞች ሁሉ ክስ ይመሰርታሉ?

መጽሐፌን ካነበብክ, የእስር ቤቱ ስርዓት እስረኛን ክስ ለማቅረብ ያለውን አቅም ለመገደብ ምን ማድረግ እንዳለበት በትክክል እንደሚያውቅ ያውቃሉ. እነሱን የመክሰስ አቅሜን ሙሉ በሙሉ አቆሙ። ክስ የማይመሰርቱትን በደል የሚደርስባቸውን እስረኞች ግምት ውስጥ ያስገባን ከሆነ፣ በአሜሪካ እስር ቤቶች የሚበደሉት ትክክለኛ የአሜሪካ እስረኞች ቁጥር ከ54,000 እጅግ ከፍ ያለ ነው። የክስ መጠን የሚገደበው በእስር ቤት ስርአቱ በሚፈፀመው ድብቅ ፣በድብቅ ድርጊት ብቻ ሳይሆን እስረኛው ክስ የመመስረት ችሎታም ጭምር ነው። አንዳንድ እስረኞች በደካማነታቸው ወይም ‘ስኒች’ ተብለው እንዲታዩ ስለማይፈልጉ ስለሚደርስባቸው በደል ክስ አይመሰርቱም። ሌሎች እስረኞች እንዴት ክስ እንደሚመሰርቱ ስለማያውቁ የሚረዳቸው አጥተዋል። አለማወቃቸው ያቆማቸዋል። ሌላው እጅግ በጣም ትልቅ ቡድን ክስ የማያቀርብ የአዕምሮ ጉዳተኞች ናቸው። ምን ማድረግ እንዳለባቸው ይቅርና በእነሱ ላይ እየደረሰ ያለውን ነገር የመረዳት ችሎታ የላቸውም። እስር ቤት በነበርኩበት ጊዜ የአእምሮ ችግር ያለባቸው እስረኞች በጥበቃዎች በጣም የሚበደሉ መሆናቸውን ተረዳሁ። ጠባቂዎቹ 'የአእምሮ ጤና' እስረኞችን ምንም ፍራቻ አልነበራቸውም እና ያለማቋረጥ ያንገላቱባቸው ነበር። ታሟል ግን እውነት።

5.) እስረኞች ስለሚበደሉ ይዋሻሉ?

ከአስራ አራት አመታት በላይ በእስር ቤት ውስጥ ሆኜ በማረሚያ ቤቱ ሰራተኞች ተበድላችኋል ማለት በሌሎች እስረኞች የተናደደ ሆኖ አግኝቼዋለሁ። ቅሬታ ያቀረበውን እስረኛ ደካማ እንዲመስል ያደርገዋል እና ብዙ ጊዜ ያ እስረኛ የህግ ስርአቱን በመጠቀሙ 'ስኒች' ተብሎ እንዲፈረጅ ያደርገዋል። በእስረኞች መካከል ያለው አጠቃላይ አስተሳሰብ እርስዎን የሚጎዳ ማንኛውንም ጠባቂ በአካል ማጥቃት አለቦት ነው። በአካላዊ ጥቃት አጸፋዊ ምላሽ በእስረኞች ይደነቃል, ክሶች ግን የተከለከሉ ናቸው. ስለዚህ አንዳንድ እስረኞች ስለደረሰባቸው በደል ሊዋሹ ቢችሉም አብዛኞቹ ግን አይዋሹም። ከሁለቱም የእስር ቤቱ ሰራተኞች እና ሌሎች እስረኞች ታሪካቸውን ይዘው በመቅረብ አካላዊ ጥቃት እያደረሱ ነው። ውሸት ብርቅ ነው።

6.) አሜሪካ እስረኞች በእስር ቤት ሰራተኞች ስለሚደርስባቸው በደል ክስ እንዳይመሰርቱ ለማስቆም የተነደፉ ህጎች አሏት?

አዎ፣ አንዳንድ ሕጎች የእስር ቤቱን ሥርዓት ከክስ ይከላከላሉ፣ ይህም እስረኞች ሕገ መንግሥታዊ ጥሰቶችን ወይም የእስር ቤት ሁኔታዎችን ለመክሰስ የበለጠ አስቸጋሪ ያደርገዋል። የእስር ቤት ሙግት ማሻሻያ ህግ (PLRA) የዚህ ህግ ዋና ምሳሌ ነው። እስረኞቹ ከእስር ቤት ሁኔታ ጋር በተገናኘ ክስ ከማቅረባቸው በፊት ሁሉንም የአስተዳደር መፍትሄዎች እንዲያሟሉ ያዛል። ብዙ ጊዜ እስረኞች ያለ ፖስታ ወይም አስተዳደራዊ መፍትሄዎችን ሳያገኙ ለብቻቸው ይያዛሉ፣ ‘ቅሬታ’ ይባላሉ፣ ስለዚህ ክስ ማቅረብ አይችሉም። ይህ እንዴት እንደተደረገልኝ በመጽሐፌ አስረዳሁ። የማረሚያ ቤቱ ስርዓት ቅሬታ ማቅረብ እንደማትችል ያውቃል፣ በፍፁም ክስ መመስረት አትችልም ስለዚህ በፍርድ ሂደት ውስጥ የመጀመሪያውን እርምጃ ለመከላከል እስረኛን በእስር ላይ እንደማስገባት አይነት ስውር እና ተንኮለኛ ስልቶችን ይጠቀማሉ። መያዣ ማለት አንድ እስረኛ በገለልተኛ ክፍል ውስጥ ሲቀመጥ እና ጠባቂዎቹ ለታራሚው ቅሬታውን ለማቅረብ ቅጹን እንዳይሰጡ እና ማንኛውንም ቅሬታ ከማቅረብ ይልቅ ወደ መጣያ ውስጥ እንዲጥሉ ሲነገራቸው ነው። ይህ የተደረገልኝ በራሌይ፣ ሰሜን ካሮላይና ማእከላዊ እስር ቤት ውስጥ ስለደረሰብኝ በደል ፈጽሞ ክስ ማቅረብ እንደማልችል ለማረጋገጥ ነው።

እስረኞች አያያዛቸውን በሚመለከት ክስ እንዳይመሠርቱ የሚከለክሉ ሌሎች የፌዴራል ሕጎች አሉ። የብቻው የፌደራል ዳኛ እያንዳንዱን እስረኛ ቅሬታ ያነባል እና እሱ/ሷ ክሱን 'አስደናቂ' ወይም 'አሳሳች' ነው ብለው ካመኑት ማስረጃዎችን ሳይሰሙ የማሰናበት ስልጣን አላቸው። ይህ ህግ የእስር ቤቱ ሰራተኞች እስረኛን ለመምታት የብረት ዘንግ በመጠቀም በቀላሉ 'አስደናቂ' የሆነ ነገር በማድረግ እስረኞችን እንዲያንገላቱ ያስችላቸዋል። ይህ ሌላው የእስር ቤት ጥቃት ክፍተት ነው። የእስር ቤቱ ስርዓት 'እብድ' የሆነ ነገር እስካደረገ ድረስ ሊከሰሱ አይችሉም። ይህ እንዴት በእኔ ላይ እንደደረሰ በመጽሐፌ ውስጥ ተወያይቻለሁ።