१.) किती अमेरिकन कैदी त्यांना बंदिवान ठेवणाऱ्या तुरुंग व्यवस्थेविरुद्ध खटले दाखल करतात?

प्रत्येक १,००० कैद्यांपैकी २७ कैदी त्यांच्या वागणुकीबद्दल राज्य किंवा संघीय खटला दाखल करतात.

माहिती: मिशिगन विद्यापीठाच्या लॉ स्कूलकडून

https://www.law.umich.edu/facultyhome/margoschlanger/Documents/Publications/Inmate_Litigation_Results_National_Survey.pdf

२.) अमेरिकेत किती लोक तुरुंगात आहेत?

२०२५ मध्ये, अमेरिकेतील तुरुंगांची लोकसंख्या सुमारे २० लाख लोक असण्याचा अंदाज आहे. या संख्येत राज्य तुरुंग, संघीय तुरुंग, स्थानिक तुरुंग आणि इतर सुधारात्मक सुविधांमध्ये कैद असलेल्या व्यक्तींचा समावेश आहे. प्रिझन पॉलिसी इनिशिएटिव्हचा "मास इन्कार्सेशन: द होल पाई २०२५" अहवाल या तुरुंगवासग्रस्त लोकसंख्येचा सर्वात व्यापक दृष्टिकोन प्रदान करतो. अमेरिकेतील तुरुंगवासाचा दर जगातील सर्वाधिक आहे, दर १००,००० मध्ये ५८३ लोक तुरुंगात आहेत.

https://www.prisonpolicy.org/reports/pie2025.html#:~:text=Together%2C%20these%20systems%20hold%20nearly,centers%2C%20state%20psychiatric%20hospitals%2C%20आणि

३.) तर, दरवर्षी त्यांच्या वागणुकीबद्दल खटले दाखल करणाऱ्या अमेरिकन कैद्यांची संख्या किती आहे?

वीस लाख भागिले एक हजार म्हणजे दोन हजार

दोन हजार गुणिले सत्तावीस म्हणजे ५४,०००

तर, दरवर्षी सुमारे ५४,००० अमेरिकन कैदी त्यांच्या वागणुकीबद्दल राज्य किंवा संघीय न्यायालयात खटले दाखल करतात.

४.) अमेरिकेत अत्याचार झालेल्या सर्व कैदी खटले दाखल करतात का?

जर तुम्ही माझे पुस्तक वाचले असेल, तर तुम्हाला माहिती असेल की तुरुंग व्यवस्थेला कैद्याची खटला दाखल करण्याची क्षमता मर्यादित करण्यासाठी काय करावे हे माहित आहे. त्यांनी त्यांच्यावर खटला दाखल करण्याची माझी क्षमता पूर्णपणे बंद केली. जर आपण खटला दाखल न करणाऱ्या अत्याचारित कैद्यांची संख्या विचारात घेतली तर अमेरिकन तुरुंगात अत्याचारित अमेरिकन कैद्यांची संख्या 54,000 पेक्षा खूपच जास्त आहे - खूपच जास्त. खटल्यांचे प्रमाण केवळ तुरुंग व्यवस्थेने केलेल्या चोरट्या, गुप्त कृतींमुळे मर्यादित नाही तर कैद्याच्या खटल्या दाखल करण्याच्या क्षमतेमुळे देखील मर्यादित आहे. काही कैदी त्यांच्या अत्याचाराबद्दल खटला दाखल करत नाहीत कारण त्यांना कमकुवत किंवा 'हत्यारा' म्हणून पाहिले जाऊ इच्छित नाही. इतर कैद्यांना फक्त खटला कसा दाखल करायचा हे माहित नसते आणि त्यांना मदत करण्यासाठी कोणीही नसते. त्यांचे अज्ञान त्यांना थांबवते. कधीही खटले दाखल न करणारा आणखी एक मोठा गट म्हणजे मानसिकदृष्ट्या अपंग. त्यांच्यासोबत काय होत आहे हे समजून घेण्याची मानसिक क्षमता त्यांच्याकडे नसते, त्याबद्दल काय करावे हे तर दूरच. मी तुरुंगात असताना, मला आढळले की मानसिक समस्या असलेल्या कैद्यांवर रक्षकांकडून सर्वाधिक अत्याचार केले जात होते. 'मानसिक आरोग्य' असलेल्या कैद्यांना रक्षकांना भीती वाटत नव्हती आणि ते सतत त्यांच्यावर अत्याचार करत होते. हे वाईट पण खरे आहे.

५.) कैदी अत्याचार झाल्याबद्दल खोटे बोलतात का?

मी चौदा वर्षांहून अधिक काळ तुरुंगात होतो आणि मला असे आढळले की तुरुंग कर्मचाऱ्यांनी तुमच्यावर अत्याचार केला असे म्हणणे इतर कैद्यांना वाईट वाटते. त्यामुळे तक्रार करणारा कैदी कमकुवत दिसतो आणि अनेकदा कायदेशीर व्यवस्थेचा वापर केल्याबद्दल त्या कैद्याला 'हत्यारा' असे लेबल लावले जाते. कैद्यांमध्ये सामान्य मानसिकता अशी असते की तुम्हाला इजा करणाऱ्या कोणत्याही रक्षकावर तुम्ही शारीरिक हल्ला करावा. शारीरिक आक्रमकतेच्या स्वरूपात बदला घेणे कैद्यांना आवडते, तर खटल्यांना वाईट वाटते. म्हणून, काही कैदी गैरवर्तनाबद्दल खोटे बोलू शकतात, परंतु बहुतेक जण तसे करत नाहीत. त्यांच्या कहाण्या पुढे येऊन ते तुरुंग कर्मचाऱ्यांकडून आणि इतर कैद्यांकडून शारीरिक हिंसाचाराचा धोका पत्करत आहेत. खोटे बोलणे दुर्मिळ आहे.

६.) तुरुंग कर्मचाऱ्यांकडून होणाऱ्या गैरवापराबद्दल कैद्यांना खटले दाखल करण्यापासून रोखण्यासाठी अमेरिकेत कायदे आहेत का?

हो, काही कायदे तुरुंग व्यवस्थेला खटल्यांपासून संरक्षण देतात, ज्यामुळे कैद्यांना घटनात्मक उल्लंघन किंवा तुरुंगातील परिस्थितीसाठी खटला भरणे अधिक कठीण होते. प्रिझन लिटिगेशन रिफॉर्म अॅक्ट (PLRA) हे अशा कायद्याचे एक प्राथमिक उदाहरण आहे. त्यात कैद्यांना तुरुंगातील परिस्थितीशी संबंधित खटले दाखल करण्यापूर्वी सर्व प्रशासकीय उपायांचा वापर करावा लागतो. बऱ्याचदा कैद्यांना मेल किंवा प्रशासकीय उपायांच्या प्रवेशाशिवाय एकाकी ठेवण्यात येते, ज्याला 'तक्रार' म्हणतात, त्यामुळे ते खटले दाखल करू शकत नाहीत. माझ्यासोबत हे कसे केले गेले ते मी माझ्या पुस्तकात स्पष्ट करतो. तुरुंग व्यवस्थेला माहित आहे की जर तुम्ही तक्रार दाखल करू शकत नसाल तर तुम्ही कधीही खटला दाखल करू शकत नाही, म्हणून ते खटल्याच्या प्रक्रियेतील पहिले पाऊल रोखण्यासाठी कैद्याला कंटेनमेंटमध्ये ठेवण्यासारख्या चोरट्या, गुप्त युक्त्या वापरतात. कंटेनमेंट म्हणजे जेव्हा एखाद्या कैद्याला आयसोलेशन सेलमध्ये ठेवले जाते आणि रक्षकांना सांगितले जाते की त्यांनी कैद्याला तक्रार दाखल करण्यासाठी फॉर्म देऊ नयेत आणि कोणत्याही लेखी तक्रारी सादर करण्याऐवजी त्या कचऱ्यात टाकाव्यात. उत्तर कॅरोलिना येथील रॅले येथील मध्यवर्ती कारागृहात माझ्यासोबत असे करण्यात आले जेणेकरून मी तिथे झालेल्या गैरवर्तनाबद्दल कधीही खटला दाखल करू शकणार नाही.

इतरही काही संघीय कायदे आहेत जे कैद्यांना त्यांच्या वागणुकीबद्दल खटले दाखल करण्यापासून रोखतात. एकटा संघीय न्यायाधीश प्रत्येक कैद्याची तक्रार वाचतो आणि जर त्याला/तिला खटला 'विलक्षण' किंवा 'भ्रामक' वाटला तर पुरावा न ऐकता तो फेटाळण्याचा अधिकार असतो. या कायद्यामुळे तुरुंगातील कर्मचाऱ्यांना 'विलक्षण' वाटेल असे काहीतरी करून कैद्यांवर अत्याचार करण्याची परवानगी मिळते, जसे की एखाद्या कैद्याला मारहाण करण्यासाठी धातूचा खांब वापरणे. तुरुंगातील गैरवापरासाठी ही आणखी एक पळवाट आहे. जोपर्यंत तुरुंग व्यवस्था काहीतरी 'वेडे' करते तोपर्यंत त्यांच्यावर आरोप लावता येत नाहीत. माझ्यासोबत हे कसे घडले याबद्दल मी माझ्या पुस्तकात चर्चा करतो.